Piriformis Sendromu

Piriformis sendromu (PS), omurilikten kalçaya ve bacaklara uzanan, vücudumuzun en uzun ve en büyük siniri olan siyatik sinirin piriformis kası (PK)  altında/içinde veya etrafında sıkışmasına/basıya maruz kalmasına bağlı gelişen klinik tablodur.

30-50 yaş arası kadınlarda daha sık görülür.

Piriformis kası; kalçada gluteal kasların altında, derinde bulunan, omurganın alt kısmından (sakrum) uyluğa uzanan; piramid/bant şeklinde düz ve dar bir kastır.

Piriformis kası birçok kalça hareketinde ve pelvis stabilitesinde önemli rol oynar.

Çeşitli anatomik varyasyonlar olmakla birlikte piriformis kasının hemen altından siyatik sinir geçer.

Klinik tablo piriformis kası (somatik) ve/veya siyatik sinir sıkışması/irritasyonu (nöropatik) kaynaklı olabilir.

Piriformis kasının kalınlaşması, gerilmesi, spazmı veya iltihabı siyatik sinirde basıya/irritasyona ve sonuçta da bel, kalça, bacak ağrısı ve bacak arkasına yayılan uyuşma ve karıncalanma ile kendini gösteren siyatalji tablosuna neden olur.

Bel kaynaklı siyataljiyi taklit eder; genellikle bel fıtığı ile karışır.

Tüm siyatalji vakalarının yaklaşık % 5’inden  sorumludur.

Ağrı, masa başı, araba kullanma veya bisiklete binme gibi uzun süreli oturmada 8özellikle sert zemin), çömelmede, oturur pozisyondan kalkarken, bacak bacak üstüne atmada, merdiven çıkarken veya yürürken şiddetlenebilir.

 

Risk Faktörleri

• Pelvik veya gluteal travma
• Anatomik varyasyonlar
• Sakroiliak eklem disfonksiyonu
• Uzun süre oturma
• Fiziksel aktivite azlığı
• Yoğun egzersiz veya aktivite
• Miyofasiyal tetik noktalar
• Piriformis kasının hipertrofisi veya spazmı
• Kadın cinsiyet
• Gebelik
• Alt ekstremite eşitsizlikleri
• Enfeksiyon
• Lomber hiperlordoz
• Laminektomi 
• Yer kaplayan lezyonlar (abse, hematom, tümör vb.)

 

Tanı

Ayrıntılı öykü ve fizik muayeneyi  içeren klinik değerlendİrme esastır.

Bel fıtığı, omurgada darlık ve sakroiliak eklem disfonksiyonu başta olmak üzere benzer klinik bulgulara neden olan diğer patolojiler ile ayırıcı tanısının yapılması gerekir.

Bel fıtığı kaynaklı siyataljiden farklı olarak piriformis sendromunda nörolojik defisit (duyu kaybı, düşük ayak vb.) nadirdir.

Sakroiliak eklem disfonksiyonu olan birçok hastada aynı zamanda piriformis sendromu bulunur.

Tanı için altın standart objektif bir test yoktur.

Tanıda palpasyonun (elle muayene) önemli bir yeri vardır.

Piriform is sendromu tanısında kullanılan çok sayıda tanımlanmış özel test mevcuttur; bu testlerden bazıları piriformis kasını pasif olarak gererek, bazıları aktif kasılmaya yol açarak, bazıları ise siyatik siniri gererek  siyatik sinirin kompresyonuna/irritasyonuna ve sonuçta siyatalji  tablosunu ortaya çıkarmaya yönelik testlerdir.

EMG ve tanısal görüntüleme yöntemleri (MR vb.) piriformis sendromunda genellikle normaldir; daha çok diğer patolojileri dışlamak (ayırıcı tanı)  için kullanılır.

 

Tedavi

Tedavide amaç; piriformis kası üzerindeki spazmı, gerginliği, iltihabı azaltmak, nihayetinde ise siyatik sinir üzerindeki basıyı ortadan kaldırmaktır.

Erken tanı ve tedavi ile prognoz oldukça iyidir; tanı ve tedavi gecikirse durum kronikleşebilir.

Tedavi seçeneği semptomların süresi, şiddeti ve günlük yaşam aktivitelerini etkileme düzeyine göre değişkenlik gösterir.

• Yaşam tarzı modifikasyonları
• Ağrıyı artıran uzun süre oturma, uzun süre ayakta kalma, yoğun sportif aktitiviteler ve ağrıyı tetikleyen pozisyonlardan kaçınılmaldıdır.
• Egzersiz; germe ve güçlendirme egzersizleri
• MANUEL TEDAVİ

• Piriformis kası üzerindeki gerginliğin/spazmın azaltılması amaçlanır.
• Bu amaçla yumuşak doku ve eklem mobilizasyon teknikleri uygulanır.
• Varsa eşlik eden sakroiliak eklem disfonksiyonu tedavi edilir.

• Sıcak/soğuk tedavi
• Ağrı kesici, kas gevşetici ilaçlar
• Lokal enjeksiyonlar

 

Önleme

• Egzersiz ve sportif aktivite öncesi ısınma son derece önemlidir.
• Kalça bölgesinde ağrı olmayacak süre ve yoğunlukta egzersiz yapılmalıdır (vücudumuzu dinleyerek!)