Sırt Ağrısı

• Sırt ağrısı, bel veya boyun ağrısı kadar yaygın değildir.
• Ancak yine de erkeklerin %10'u ve kadınların %25'i bu durumdan muzdariptir.
• Kürek kemikleriniz arasında veya boynunuzla beliniz arasında herhangi bir yerde ağrı olabilir.

• Sırt (torasik omurga) vücudun birçok stresini taşır. Tüm omurganızın sağlığı için sırt omurlarınızın sağlıklı, esnek ve normal postürde olması kritik bir öneme sahiptir.
• Boyun ve bel arasındaki sırt bölgesi (torasik omurga) 12 omurdan oluşur; omurların her biri bir çift kaburgaya bağlıdır. Kaburgalarınız vücudunuzun etrafını, göğsünüzün ortasındaki sternum (iman tahtası) adı verilen uzun, düz bir kemiğe kadar sarar. Bu yapıların tamamı göğüs kafesinizi oluşturur.
• Boyun ve bel bize hareket kabiliyeti sağlayacak şekilde tasarlanmıştır, ancak torasik omurga (sırt) dik durmamızı ve göğüsteki hayati iç organları korumamızı sağlayacak kadar güçlü ve stabil olacak şekilde tasarlanmıştır.
• Omurganın bu bölümü büyük bir stabiliteye yani sınırlı bir harekete sahip olduğundan yaralanma, dejenerasyon veya fıtık riski bel ve boyuna göre daha azdır.
• Kaburgalar, sırtımızdaki omurlara, çift taraflı ikişer eklem aracılığıyla bağlanır; bel ve boyunda her segmentte 2 eklem bulunurken, sırtımızda 6 adet eklem bulunur. Daha fazla eklem bulunması nedeni ile sırtımızda artiküler (eklem) disfonksiyon daha fazla görülür.

• Sırt, omurganın Cinderella’sı (külkedisi) olarak kabul edilir; hem hasta hem de birçok hekim tarafından çoğunlukla ihmal edilir.
• Sırt ağrısı bel ve boyun ağrısına göre daha az görülmekle birlikte;
• SEMPATİK SİSTEMİ (otonom sinir sisteminin bir parçası) bünyesinde bulundurması ve
• GEÇİŞ/KAVŞAK noktası olması nedeni ile
• bu bölgenin kas-iskelet sistemi problemleri bel, boyun ve omuz ağrısı dahil birçok problemin esas kaynağı olabilir (SESSİZ SABOTAJCI).

Sırt ağrısı çoğunlukla 1-2 hafta içinde düzelmekle birlikte; özellikle süre uzadığında altta yatan ciddi hastalıkların bir bulgusu olabileceğinden hafife alınmamalıdır.

*Her türlü sırt ağrısı ciddiye alınması gereken bir hasarın uyarı işareti olabilir.

 

Risk faktörleri nelerdir?

• Kas-iskelet sisteminin maruz kaldığı ANİ; AŞIRI; HATALI; TEKRARLI yüklenmeler temel risk faktörleridir:
• Tekrarlayan, düşük yoğunluklu travmalar; mesleki (masa başında çalışanlar, terziler, diş hekimleri) veya diğer (bilgisayar-telefon-TV) nedenlerle uzun süre ve kötü postürde durmak, ağır sırt çantası taşımak
• Duruş (postür) bozuklukları; skolyoz, kifoz (kamburluk) gibi omurga deformiteleri
• Bacak boyu kısalığı/eşitsizliği
• Kas güçsüzlüğü
• Yoğun egzersiz/aktivite
• Yetersiz egzersiz/hareketsiz yaşam tarzı
• Uygun/ortopedik olmayan yatak
• Obezite
• Gebelik

 

Etyoloji / Nedenler

Sırt ağrısının kas-iskelet (en sık) ve visseral (iç organ) kaynaklı birçok potansiyel nedeni vardır.

Kas-iskelet sistemi kaynaklı;

Non-spesifik nedenler: En sık neden!

• Açık veya bilinen bir nedeni olmayan sırt ağrısına spesifik olmayan (non-spesifik) sırt ağrısı denir.
• Bu durum genellikle sırtınızdaki eklem, kas ve yumuşak dokularda fiziksel strese neden olan risk faktörlerinden kaynaklanır.
• Ağrının kaynağı;

1. Artiküler (eklem) disfonksiyon ve/veya
2. Miyofasial (kas) disfonksiyon olabilir.

 

Spesifik nedenler:

• Miyofasiyal ağrı sendromu
• Fibromiyalji
• Fıtık, sinir kökü basıları; bel ve boyuna göre oldukça nadirdir.
• Osteoporoz (kemik erimesi)
• Omurga kırıkları
• osteoporozu olan yaşlı bireylerde kompresyon/çökme kırıkları
• yaralanmalardan kaynaklanan travmatik kırıklar
• Kireçlenme
• Omurgada darlık
• Ankilozan spondilit
• Enfeksiyon
• Tümör

 

Visseral (iç organ) kaynaklı (yansıyan ağrılar);

Sırt ağrısının sırtınızla ilgili olmayabileceğini unutmayın! Sırtınızdan uzak bölgedeki iç organlara ait problemler kendisini sırt ağrısı ile gösterebilir;

• Akciğer problemleri (pulmoner emboli, pnömoni, pnömotoraks, plörezi)
• Kalp problemleri (kalp krizi, perikardit)
• Safra kesesi taşları
• Böbrek taşları
• Pankreatit (pankreas iltihabı)

 

• Visseral (iç organ) kaynaklı ağrılar kas-iskelet sistemi kaynaklı ağrıları taklit ettiği gibi; sırt bölgesinde kas ve/veya eklem kaynaklı problemler visseral (iç organ) kaynaklı ağrıları taklit edebilir.
• Bunun en güzel örneği göğüs ağrısıdır; acile başvuran hastaların yaklaşık yarısında ağrının kaynağı kas-iskelet sistemidir.
• Göğüs ağrısı olup kardiyoloji, göğüs hastalıkları ve acil arasında mekik dokuyan; yapılan muayene ve tetkiklerinde hiçbir kalp ve akciğer problemi tespit edilmeyen çok sayıda hasta vardır.
• Böyle hastalarda ağrının kaynağı çoğunlukla sırtımızda bulunan eklemler ve kaslardır (Artiküler (eklem) disfonksiyon ve/veya Miyofasial (kas) disfonksiyon).

 

Kırmızı bayraklar

Boyun ve bel ağrısı ile karşılaştırıldığında sırt ağrısının altta yatan ciddi bir durumdan kaynaklanma olasılığı daha yüksektir: Bu nedenle aşağıdaki durumların varlığında sırt ağrınızı ihmal etmeyerek hekiminize başvurunuz!

• 20 yaşın altında veya 50 yaşın üzerindeyseniz
• Araç kazası veya düşme gibi sırtınızda yakın zamanda meydana gelen ciddi bir yaralanma
• Küçük bir yaralanma veya ağır bir şey kaldırmanın neden olduğu sırt ağrısı; özellikle osteoporozunuz varsa
• Kol ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük
• Denge veya yürüme sorunları
• Mesane veya bağırsak kontrolünün kaybı
• Nefes almada zorluk
• Gece ağrısı
• Ateş
• Açıklanamayan kilo kaybı
• Kanser öyküsü
• Yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyon öyküsü
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Uzun süreli steroid kullanım öyküsü
• Sırt ağrınız 2 haftadan daha uzun süredir mevcut, giderek kötüleşiyor ve günlük aktivitelerinizi kısıtlıyorsa

 

Belirtileri nelerdir?

Sırt bölgesi (torasik omurga) kas-iskelet sistemi problemlerinde sedece sırt ağrısı olabileceği gibi, sırt ağrısı ile birlikte veya sırt ağrısı olmadan aşağıdaki belirtiler de olabilir;

• Boyun ağrısı
• Omuz ağrısı
• Bel ağrısı
• Kollarda ağrı, uyuşukluk, karıncalanma veya güçsüzlük
• Baş ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Derin nefes alma sırasında batma
• Tutukluk, kısıtlılık

 

Tanı nasıl konulur?

Omurganın diğer bölgeleriyle karşılaştırıldığında, sırt ağrısının teşhisi

1. iç organlardan yansıyan ağrılar dahil potansiyel ağrı kaynağının çok ve çeşitli olması,
2. stabil bir yapıya sahip olması

nedeni ile karmaşık olabilir.

Bir kişinin sırt ağrısının kesin nedenini bulmak bazen imkansız olsa da, teşhis süreci olası nedenleri daraltmak için aşağıdaki adımları içerir:

1. Ayrıntılı öykü ve fizik muayene
2. Laboratuar değerlendirme
3. Radyolojik inceleme; direk grafi, CT, MR, BMD

 

TEDAVİ

Sırt ağrısının seyri ve nasıl tedavi edileceği altta yatan nedene bağlıdır.

Tedavinin amacı ağrının azaltılması, hareketliliğin arttırılması ve nihayetinde yaşam kalitesinin iyileştirmesine yardımcı olmaktır.

• Egzersiz
• Yaşam tarzı modifikasyonları
• MANUEL TEDAVİ

• Sırt ağrısının en sık nedeni olan Artiküler (eklem) ve Miyofasial (kas) disfonksiyonların tedavisinde Manuel Tedavi çoğunlukla ilk basamak ve son derece etkili bir tedavi yöntemidir.

• Enjeksiyonlar
• Fizik tedavi ajanları
• Kinezyobant
• Akupunktur
• Uyku hijyeni
• Dengeli beslenme
• İlaç tedavisi
• Cerrahi tedavi

******************************

 

Sırt Ağrısını Azaltmak ve Önlemeye Yönelik İpuçları; Yaşam Tarzı Değişiklikleri: 10 KURAL

Günlük rutinimizdeki bazı risk faktörlerinin sırt ağrısı riskini arttırdığı bilinmektedir.

Aşağıdaki yaşam tarzı değişikliklerini yapmak, sırt ağrısını ve gelişme riskini azaltmaya yardımcı olacaktır:

 

1- İyi bir duruş sergileyin:

• Kötü duruş, sırt ağrısının en yaygın nedenidir.
• İyi duruş, omuzlarınız geride ve aşağıda olacak şekilde dik durmak anlamına gelir.
• Otururken, ayakta dururken ve hareket ederken başınızı, boynunuzu ve sırtınızı mümkün olduğu kadar düz tutun; eğmemeye çalışın.
• Kulaklarınız, omuzlarınız, kalçalarınız ve ayak bilekleriniz tek bir çizgide olmalıdır; bu, boynunuza ve sırtınıza en az miktarda baskı/stres uygulayacaktır.
• Özellikle masa başında olmak üzere tuhaf ve garip pozisyonlarda oturmaktan uzak durun.
• Otururken sırtınızın düzgün şekilde desteklendiğinden emin olun.
• Uzun süre oturmaktan ve tekrarlayan işleri yapmaktan uzak durun veya düzenli olarak ara verin; konumunuzu/pozisyonunuzu sık sık değiştirin; en iyi pozisyonun bir sonraki pozisyonunuzdur! Yaklaşık her saat başı hareket etmek için kalkın.
• Ayağa kalktığınızda ağırlığınızı ayaklarınıza eşit şekilde vermeye çalışın.

 

2- Doğru kaldırma yöntemleri uygulayın:

• Ağır kaldırmaktan kaçının.
• Nesneleri bel veya sırtınızdan değil (eğilmeyin veya bükülmeyin, sırtınızı dik tutun), dizlerinizi bükerek ve bacak kaslarınızı kullanarak güvenli ve doğru bir şekilde yavaşça kaldırın.

 

3- Sırt ağrınıza neden olduğunu bildiğiniz herhangi bir aktiviteyi yapmayı bırakın.

 

4- Düzenli egzersiz yapın ve aktif kalın:

• Düzenli yürüyüşlere veya uzun yürüyüşlere çıkın, temassız sporlara katılın.
• Sırtınız için esneme ve güçlendirme egzersizleri yapın.
• Dengeyi geliştiren egzersizler yapın.

 

5- Stresi azaltın:

(demesi kolay, yapması zor!)

• Stresle etkili mücadele için ilk basamak stresin hayatınızın neresinden kaynaklandığını tespit etmektir.
• Hayatı, insanları, ilişkilerinizi ve işinizi ciddiye alın ama AŞIRI ve ABARTILI değil!
• Aşırı KONTROLLÜ ve MÜKEMMELLİYETÇİ olmayın!
• Olaylara mercekle bakmayın.
• İçinde bulunduğunuz durumun ne kadar kötü olduğunu ve ne yapsanız değişmeyeceğini düşünmek yerine, bu duruma çözüm üretmeye odaklanın.
• Her olumsuz durumda kendinizi suçlamak yerine; her olumlu durumda kendinize paye çıkarın.
• Başkalarının sizin hakkınızda ne düşündüğü ile ilgilenmeyin.
• Geçmişe takılıp kalmayın; stres yaratıyorsa geçmiş, geçmemiş demektir.
• Geçmişi arkanızda bırakırken geleceğe de çok fazla odaklanmayın, dert etmeyin.
• Geçmişe dair pişmanlıklar, KEŞKELER ve geleceğe dair korku ve ENDİŞELERİNİZ olmasın.
• Özetle geçmişin ve geleceğin bugününüzü etkilemesine izin vermeyin; anı, bugünü yaşayın!
• Evet kadar HAYIR da deyin.
• Size iyi gelmediğini düşündüğünüz ortam ve insanlardan uzak durun.
• Düzenli olarak egzersiz yapın.
• Sosyal aktivitelere katılın, hobiler edinin.
• Kaliteli uyuyun.
• Dengeli beslenin, bol sıvı alın.
• Alkol ve sigaradan uzak durun.
• Stresi azaltmak ve dolayısıyla ağrıyı önlemek için derin nefes alma, meditasyon ve diğer rahatlama teknikleri için profesyonel destek alabilirsiniz. 
• Hayat büyük ölçüde mutsuzluklar üzerine kuruludur; mutlu olabileceğiniz fırsatları kaçırmayın.

 

'Stres hormonu' olan kortizol, strese tepki olarak vücut tarafından salgılanır. Kortizol seviyeleri uzun süre yüksek kaldığında kemik yoğunluğunun azalması gibi olumsuz etkiler ortaya çıkabilir.

 

6- Sağlıklı kilonuzu koruyun:

• Aşırı kilo, omurga ve diskler üzerindeki baskıyı artırır.
• Dolayısı ile kilo vermek sırt ağrısı riskini azaltmaya yardımcı olur.
• Bunun için sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz yapın.
•  

7- Dengeli ve sağlıklı beslenin

 

8- Sigarayı bırakın:

• Çok sayıda çalışma, sigara içen kişilerin kronik sırt ağrısı ve omurlarınız arasında amortisör görevi gören disklerde dejenerasyon riskinin daha yüksek olduğunu göstermiştir. Olası nedenlerden biri, nikotinin kan akışını kısıtlaması ve bunun da disklere besin akışını azaltabilmesidir.

 

9- Yeterince ve kaliteli uyuyun

 

10- Yatağınızı gözden geçirin:

• Sabah kalktığınızda sırtınızda sık sık ağrınız oluyor ve yatağınız çok eski ise yeni bir yatak almanın zamanı gelmiş olabilir.
• Kullandığınız yatak sağlam olmalı ve uyurken vücudunuza destek sağlamalı; vücudunuzun şekline göre şekil almalıdır, ancak uzandığınızda çökecek kadar da yumuşak olmamalıdır.