Kuyruk Sokumu Ağrısı / Koksidini

• Koksidini, omurganın kuyruk sokumu bölgesindeki ağrıyı tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir.
• Koksidini kelimesi, Yunanca 'coccyx' (guguk kuşu gagası) ve 'dynia' (ağrı) kelimelerinden türetilmiştir.
• Koksidini yerine kullanılan diğer isimlendirmeler;  koksidinia, koksigodini,  koksigeal ağrı, koksigeal nevralji, kokkalji, koksikji, kuyruk kemiği ağrısı, kuyruk sokumu ağrısı

• Kuyruk sokumu, omurganın en uç bölümünü oluşturan üçgen bir kemiktir; bazıları birbirine kaynaşmış olabilen 3 ila 5 omurdan oluşur. Kendine has farklı bir morfolojisi ve bir miktar hareket kabiliyeti olan bir kemiktir.
• Kuyruk sokumu birçok kas ve bağ için bir bağlanma yeri görevi görür; bu bağlar ve kaslar birlikte istemli bağırsak kontrolüne katkıda bulunur ve aynı zamanda pelvik tabana destek sağlar.
• Orta hatta olan kuyruk sokumu, yanlarda sağ ve sol kalçada iki çıkıntı (iskial tüberkül) ile bir nevi üçlü saç ayağı (tripod) oluşturarak oturma pozisyonunda bireye ağırlık taşıma desteği sağlar, bir başka ifade ile oturma eyleminin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

Etyoloji/Nedenler-Risk faktörleri

Travmatik; en sık neden

• Kalça üzerine/geriye doğru düşmeler (kaydırak, kaykay, paten veya buz hokeyi gibi sporlarda düşme)
• Sert yüzeylerde uzun süre oturmak gibi küçük travmalar (sert sandalye, bisiklet ve motosiklet kullanımı)
• Zor veya aletli doğum
• Nadir nedenler; bel cerrahisi, epidural enjeksiyonlar ve rektal cerrahi 

Non-travmatik

• Kadın cinsiyet; erkeklerden 5 kat daha fazla görülür.
• Kuyruk sokumunun şeklindeki varyasyonlar
• Sakrokoksigeal eklemin aşırı veya az hareketliliği
• Obezite
• Hızlı kilo kaybı
• Nadir nedenler; tüberküloz vb. enfeksiyonlar, osteoid osteoma, kordoma gibi tümörler

**Yaş; geniş bir yaş aralığında ortaya çıkabilse de ortalama başlangıç yaşı 40 civarındadır.

 

Belirtileri nelerdir?

Koksidininin en yaygın şikayeti kuyruk sokumu içinde ve çevresinde ağrıdır.

Ağrı oturma pozisyonunda (özellikle düz ve sert yüzeylerde) tetiklenir; kuyruk sokumu ağırlık taşıyan bir yüzeydir, bu nedenle koksidinin en sık görülen belirtisi otururken ortaya çıkan ağrıdır.

Ayrıca;

• Otururken  geriye  yaslanma  sırasında,
• Oturma pozisyonundan ayakta durma pozisyonuna geçildiğinde,
• Dışkılama (özellikle kabızlık varlığında) ve cinsel ilişki esnasında,
• Adet döneminde

…………ağrı artabilir.

 

Tanı nasıl konulur?

• Koksidini öykü ve fizik muayeneye dayanan klinik bir tanıdır.
• Şişlik, kemik spikülleri ve kitlelerin varlığını tespit etmek için kuyruk sokumu palpe (elle muayene) edilir.
• Kuyruk sokumunun palpasyonu sırasında çoğunlukla hassasiyet saptanır.
• Hemoroid,  prostat hipertrofisi  veya  herhangi bir kitle varlığını  dışlamak  için  dijital rektal muayene yapılır.
• Anestezi testi; ağrının kuyruk sokumu kaynaklı olup olmadığını belirlemek için bölgeye lokal anestezik enjeksiyonudu yapılır. Ağrı kuyruk sokumu ile ilgiliyse, bu durum anında rahatlama sağlayacaktır.
• Görüntüleme yöntemleri; düz grafi,  bilgisayarlı tomografi, MR yanısıra anormal kuyruk sokumu hareketliliğini dışlamak için dinamik görüntülemeler yapılabilir.

 

Başka hastalıklarla karışır mı?

Koksigeal bölgedeki ağrının birçok nedeni olabilir; diğer olası nedenler şunlardır:

• Sakroiliak eklem disfonksiyonu
• Siyatik
• Sakroiliit
• Piriformis sendromu
• Pilonidal sinüs
• Perianal apse
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Proktaljiya fugaks
• Levator ani sendromu
• Hemoroid

 

Tedavi

• Ergonomik adaptasyon
• Kama veya halka/daire şeklindeki yastıklar/minderler (oturma simidi)
• Egzersiz
• Yaşam tarzı modifikasyonları
• MANUEL TEDAVİ: Eksternal (harici) ve/veya internal (dahili/rektal) olarak uygulanır.
• Enjeksiyonlar: Steroid veya anestezik enjeksiyonlar, proloterapi , ganglion blokajı
• Fizik tedavi ajanları; sıcak, soğuk, ESWT
• İlaç tedavisi
• Cerrahi: Koksigektomi  uygulanır; kuyruk sokumunun kısmi veya tam cerrahi olarak çıkarılması.

*Koksidini hastası olan hastaların %90'ında konservatif tedavi (cerrahi dışı) başarılıdır.